วัดพระธาตุห้าดวง
วัดพระธาตุห้าดวง (เวียงเจดีย์ห้าหลัง) ตั้งอยู่ที่ตำบลลี้ สามารถเดินทางไปตามทางหลวงหมายเลข 106 (มุ่งหน้าไปสู่วัดพระบาทห้วยต้ม) ห่างจากที่ว่าการอำเภอลี้ประมาณ 2 กิโลเมตร ทางด้านซ้ายมือ จะถึงวัดพระธาตุดวงเดียวก่อน จากนั้นอีกสักห้าร้อยเมตร ก็จะเห็นซุ้มประตูโขงขนาดใหญ่ ของวัดพระธาตุห้าดวง ตั้งเด่นเป็นสง่าอยู่บนเนินเขา ด้านซ้ายมือ ประดับกระจกและสวยงามมาก
สันนิษฐานว่าเป็นบริเวณเวียงเก่าลี้ เพราะมีซากกำแพงและคูเมืองตั้งเป็นแถว วัดนี้เป็นที่ตั้งของหมู่เจดีย์ 5 องค์ ตามตำนานกล่าวว่าพระนางเจ้าจามเทวี กษัตริย์ครองเมืองหริภุญไชย ได้ยินข่าวจากราษฎรเมืองลี้ว่ามีดวงแก้ว 5 ดวง ปรากฏเห็นอยู่บ่อยครั้ง หวยมีดี จึงได้เสด็จมาดูด้วยพระองค์เอง เวลากลางคืนจึงได้ทอดพระเนตรเห็นแสงสว่างจากดวงแก้วทั้ง 5 ดวง ลอยอยู่บนกองดิน 5 กอง จึงได้สอบถามความเป็นมาก็ทราบว่า คือพระเมโตธาตุ (น้ำไคลมือ) ขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธะเจ้าที่เคยล้างพระหัตถ์ และน้ำก็ไหลผ่านปลายนิ้วทั้ง 5 ลงพื้นดิน พระนางจึงเกิดศรัทธาสร้างพระธาตุเจดีย์ครอบกองดินทั้ง 5 กองไว้ และในวันที่ 20 เมษายน ของทุกปี จะมีประเพณีสรงน้ำพระธาตุห้าดวง ภายในบริเวณวัดประกอบด้วยอาคารต่างๆ มากมาย แต่ที่เด่นสะดุดตาเป็นจุดสนใจตั้งแต่จอดรถ ก็คือ "วิหาร 9 ครูบา" ในระหว่าง พ.ศ.2364 - 2368 เจ้าหลวงเศรษฐีคำฝั้น เป็นผู้ครองนครลำพูน ท่านได้ทำการบูรณะเมืองลำพูนเป็นอย่างดี ตามข้อความในพงศาวดารลี้ ฉบับพื้นเมืองอักษรล้านนาจารึกลงใบลานว่า "เจ้าหลวงเศรษฐีคำฝั้น" ได้นำบริวารมาปรับปรุงเมืองลำพูนไปตามสายแม่น้ำลี้ ไปตลอดจนถึงเมืองลี้ มิได้เข้าไปในเวียง คงตั้งอยู่ที่เชิงเขาพระธาตุ 5 ยอดนั่นเอง แล้วก็ทำการซ่อมแซมองค์พระธาตุจนสำเร็จลุล่วงไปด้วยดี หลังจากนั้นก็ได้มีพระครูบา 6 รูป ได้มาปฏิบัติธรรมบำเพ็ญภาวนาและดูแลรักษารวมถึงบูรณะปฏิสังขรณ์วัดพระธาตุ ห้าดวง พระครูบาทั้ง 6 รูป มีรายนามดังนี้
1. ครูบากิตติ
2. ครูบามหาสมณะ
3. ครูบามหามังคลาจารย์
4. ครูบามหาสวามี
5. ครูบามหาเตจา
6. ครูบาจะวรรณะ ปัญญา
ครูบาทั้ง 6 นี้ หลวงปู่พระครูบาวงศ์ (วัดพระบาทห้วยต้ม อ.ลี้) ท่านได้สร้างพระรูปเหมือนทั้ง 6 ครูบา ประดิษฐานไว้ในวิหารเก้าครูบา ซึ่งอยู่ภายในวัดพระธาตุห้าดวงด้วย ที่ท่านเรียกว่าวิหาร 9 ครูบา เพราะยังมีพระครูบาอีก 3 รูป ที่ยังไม่ได้กล่าวถึง อันมี
7. ครูบาศรีวิชัย
8. ครูบาอภิชัยขาวปี
9. ครูบาชัยยะวงศาพัฒนา
